दुखेको राष्ट्रियता

दुई ढुङ्गाबिच चेप्टिएको
एउटा सानो भुगोलभित्र
म मेरो राष्ट्रियताको नारा लगाउँदै
कतिन्जेल नेपाली हुनुमा गर्व गरुँ?
यो नपुंसक सरकारलाई
दिल्ली दरबारले
चौरासी व्यञ्जनको स्वाद चखाएर
नेपाल मातृभूमीको अस्मितामा
धावा बोलिरहेछ
लुटिरहेछ सतित्त्व!
मेरी नेपाल आमाको
नाङ्गो र कोमल छातीमाथि
बिदेशी कुकुरहरुले
दिनदाहाडै परेड खेलिरहँदा
यो सरकार
निमित्त आफ्नो सत्ता बचाउन
हारगुहार मागिरहेछ!
हिजो कालापानी गुमाउँदाको
असह्य पिडाहरु
खुम्चिएका सिमानाहरु
छातिभरी सुम्सुम्याउँदै
लिपुलेक हाम्रो भन्न पनि नपाउने?
बेचिएका कोशी कर्णाली अनी महाकाली
रुदै बग्दै गरेका ति गण्डकीका
अश्रुधाराहरुले हामीलाई सरापिरहेका बेला
ए सरकार भन्
म के आधार बोकेर
नेपाली हुनुमा गर्व गरुँ?
बरु भन्
सुस्ता हाम्रो हैन
कालापानी हाम्रो होइन
हाम्रो हुँदै हैन लिम्पियाधुरा र टनकपुर पनि
भन्दे खुलेआम भन्दे अब
हाम्रो राष्ट्र र राष्ट्रियता छैन
हाम्रो स्वामित्वमा
हाम्रो आफ्नै भुगोल छैन
म तयार छु
तेरो बिकाउ राष्ट्रियताको झण्डामुनी
अराष्ट्रिय भएर बाँच्न !!

गन्धे काठमाडौँ

आमा  तिम्ले ठिक सुन्यौ
यो काठमाडौँ साह्रै गन्हाउँछ
सुकिलामुकिला बाबुसाहेब/साहिबाहरुलाई
भरियाको पसिना गन्हाउँछ
बाटो हिँड्ने बटुवालाई
गल्ली गल्ली चोक चोक गन्हाउँछ
पँजेरो प्राडो चढ्नेहरुलाई
सुकुम्वासी बस्ती र गरिबी गन्हाउँछ
हो आमा
यो काठमाडौँ एकदमै दुर्गन्धित छ
मान्छेहरु भन्छन्
तर आमा
मलाई काठमाडौँ भन्दा ज्यादा
यहाँका मान्छे दुर्गन्धित लाग्छ
सडक गल्ली भन्दा ज्यादा
यात्रीहरु दुर्गन्धित लाग्छ
गन्हाउन त मलाई पनि गन्हाउँछ
उनिहरुलाई जस्तै
तर यो काठमाडौँ हैन
मान्छेहरुको मगज गन्हाउँछ
बागमतीको ढलभन्दा ज्यादा
मान्छेहरुको खोक्रो आडम्बर
मानबियता भन्दा ज्यादा
पैसाको रबाफिलो डकार
साह्रै साह्रै गन्हाउँछ आमा
यहाँको फोहोरी राजनीति
राजनेताहरुको जडौरी सपना
अक्सर यिनीहरुको आश्वासन
मलाई टुकुचा र बिष्णुमती भन्दा
सयौँ गुणा ज्यादा गन्हाउँछ
मान्छेहरुलाई यो काठमाडौँ गन्हाउँछ
मलाई यहाँका मान्छेहरु गन्हाउँछन्
हो आमा तिम्ले ठिक सुन्यौ
यो काठमाडौँ हामी बस्न लायक छैन
यो सम्भ्रान्त समाजमा
हामी जिउन लायक छैनौँ
यहाँ पाल्तु कुकुरहरुले पनि
हामी जस्ता गरिबको खिल्ली उडाउँछन्
हामी एक पेट खानको लागी
रगत र पसिना बगाउँछौँ
कुकुरहरु अचेल यहाँ
पँजेरोमा सयर गर्छन्
साँच्चै आमा
यो काठमाडौँ साह्रै गन्हाउँछ
काठमाडौँ भन्दा ज्यादा
मान्छेहरुको मगज गन्हाउँछ !!

सपनाको खोज

ए कमरेड!
हामी मालेमावाद पढेर
माओवाद जिन्दावाद भन्दै
मुक्ती संग्राममा उत्रिएर
जाली फटाहा र सामन्तीका बिरुध्द
नारा घन्काउँदै
साम्यवादी समाजको परिकल्पनामा लिप्त
जोश र जाँगरका साथ
यो समाज फेर्ने अभिभारा बोकेर हिँडेका हैनौँ?
आज प्रश्नहरुको पहाडमा उभ्भिएर
मेरो यात्रिक पाइलाहरु
मेरो उद्देश्य र प्रतिफल खोजिरहेछन्;
कमरेड!
हजारौँ सहिदको रगतले कोरिएको
हाम्रो रक्तिम इतिहास कहाँ छ?
लाखौँको बलिदानीले आर्जेको
त्यो वाद कहाँ छ?
कहाँ छ हाम्रो सपनाको साम्यवादी समाज?
ए कमरेड!
मेरा खोजहरु
घरी पुग्छन् खाडीसम्म
घरी राज्यले बेपत्ता पारेकाे सन्तान
पर्खिएर बसेकी आमासम्म
घरी द्वन्दमा मारिएका
बाआमाबारे सोध्दै गरेका
नानी बाबुहरुसम्म
खोजेँ मैँले निरन्तर खोजिरहेँ
घरी लाजिम्पाट हुँदै सिंहदरबारसम्म
घरी दुतावास हुँदै दिल्ली दरबारसम्म
तर भेटिन मैँले
हाम्रा रगतका फाल्साहरुको मुल्य
सपनाको साम्यवादी समाज
भेटियो त केवल
उहि समाज
उहि वेथिती
उहि संस्कार
अनि हाम्रा सपनाका अनगिन्ती चिहानहरु
जहाँ हाम्रा सपनाहरु
थचारिएका छन् कहिल्यै नउठ्नेगरी!
म एक खोजकर्ता
त्यही युध्दको एक योध्दा
जो त्यहि मुक्तियुद्धको एक मोर्चा
झुर्झुरे मोर्चामा मारिएको योध्दा
अर्थात
म एक सहिद!